Một chút suy nghĩ về nghiên cứu khoa học

[golddawn]

Rò rỉ “bầu sữa” khoa học: Bức xúc của người trong cuộc
From Vietnamnet.vn
Chuyện rò rỉ “bầu sữa” khoa học đã xảy ra từ lâu và gây bức xúc cho nhiều người. Một điều rất tệ hại là kết quả của nhiều đề tài không có giá trị thực tiễn để áp dụng trong sản xuất cũng như quản lý.

Là cơ quan quản lý chuyên ngành và cũng có chức năng nghiên cứu, phát triển khoa học công nghệ (nhiệm vụ thứ yếu), tôi thấy, mỗi khi cơ quan cấp trên phân công chủ trì một đề tài gì đó là mọi người, từ lãnh đạo tới nhân viên, cảm thấy sợ và không muốn nhận.


Họ không phải không muốn nhận vì không đủ trình độ để thực hiện hoặc ngại vất vả mà vì lo phải cân đối những khoản “lại quả” cho cơ quan này, cơ quan nọ, nếu không sẽ bị gây khó khăn khi phê duyệt đề cương cũng như khi nghiệm thu kết quả.

Tuy nhiên, việc thực hiện các đề tài khoa học lại là công việc để tạo ra nguồn sống của rất nhiều viện, trường. Thậm chí, ở một viện nọ có một vị tiến sĩ được phân công phụ trách một đội chuyên đi “săn” đề tài.

Điều đáng nói là chuyện này công khai và trở thành các câu chuyện cũng như lời giới thiệu với khách trong các dịp hội thảo, hội nghị khoa học,...

Năm ngoái, một người bạn của tôi cũng đã ứng trước hơn 10 triệu đồng để nhờ lo cho việc phê duyệt đề cương, kết quả là đã “trúng” một đề tài có khoản kinh phí 3 tỷ đồng.

Một người bạn khác của tôi trước đây làm ở một viện nghiên cứu khác và được giao nhiệm vụ quản lý mảng đề tài nhưng chỉ làm một thời gian là chán. Do không chịu nổi cái cảnh thường xuyên phải cầm phong bì đi quan hệ để có đề tài nên anh bạn tôi đã xin chuyển sang làm ở một cơ quan khác.

Tôi có nhiều bạn làm ở các viện nghiên cứu và một số trường đại học nên biết nhiều thông tin liên quan tới chuyện làm đề tài. Một ông bạn đảm bảo chắc chắn rằng, kinh phí thực sự để làm đề tài chỉ còn khoảng 30% tổng kinh phí được duyệt.

Như vậy, cũng dễ hiểu là tại sao kết quả các đề tài ít có tính ứng dụng và thường nằm lại ngăn kéo. Một điều tệ hại nữa là các cơ quan quản lý muốn có một cơ sở khoa học, thực tiễn để đưa ra các giải pháp quản lý thì thật là khó.

Việc đấu thầu đề tài nghe có vẻ công bằng nhưng thực ra có rất nhiều vấn đề trong đó. Cách đây 3 năm, tôi có dịp đi công tác nước ngoài với một thầy giáo, hiện làm trưởng khoa ở một trường đại học. Thầy giáo này tốt nghiệp tiến sĩ ở Nhật, được nhiều người trong giới khoa học cũng như quản lý kính nể.

Liên quan tới chuyện đấu thầu đề tài, thầy rất bức xúc. Lý do là vì có vài đơn vị cùng tham gia đấu thầu nhưng cơ quan quản lý đề tài đã chọn “mối” trước rồi. Để đơn vị “mối” báo cáo đề cương hay nhất thì cơ quan quản lý tập hợp tất cả những cái hay từ các đề cương của các đơn vị khác và cung cấp cho đơn vị “mối” bổ sung cũng như chỉnh sửa những cái chưa hay. Như vậy, khi ra hội đồng báo cáo đề cương thì đơn vị nào thắng, các bạn đã rõ rồi.

Chuyện rò rỉ “bầu sữa” khoa học công nghệ đã xảy ra từ lâu và gây bức xúc cho nhiều người. Một điều tệ hại là kết quả của nhiều đề tài không có giá trị thực tiễn để áp dụng trong sản xuất cũng như quản lý. Đã đến lúc các cơ quan quản lý phải xem xét lại cách quản lý đối với các cơ quan quản lý khoa học công nghệ.
Comments: Goldddawn chỉ biết nói là Botay.com